Ομιλία του Βουλευτή Β΄ Θεσσαλονίκης της Νέας Δημοκρατίας, κ. Θεόδωρου Καράογλου, στην επετειακή εκδήλωση για τα 100 χρόνια από την εγκατάσταση των προσφύγων στη Νέα Αγαθούπολη Πιερίας, στις 10 Αυγούστου 2025Άγιε Πατέρα,
Αξιότιμε Δήμαρχε Πύδνας-Κολινδρού, αγαπητέ φίλε Χρήστο Κομπατσιάρη,
Εκλεκτά μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου,
Υψηλοί προσκεκλημένοι,
Κυρίες και Κύριοι,στέκομαι ενώπιον σας:
-με βαθύ σεβασμό
-και ειλικρινή συγκίνηση,
γιατί πατώ το χώμα της Νέας Αγαθούπολης που είναι ποτισμένο με:
-τον μόχθο,
-τα όνειρα
-και τις ρίζες
ανθρώπων που ξεριζώθηκαν αλλά δεν λύγισαν.Που έχασαν την πατρίδα τους, αλλά κράτησαν την ψυχή τους ακέραιη.Η πρόσκληση να παρευρεθώ και να είμαι ομιλητής στην επετειακή εκδήλωση για τη συμπλήρωση 100 χρόνων από την εγκατάσταση των προσφύγων στη Νέα Αγαθούπολη είναι εξαιρετικά τιμητική για εμένα. Δεν την προσεγγίζω ως μια τυπική ομιλία…
Είναι κάτι περισσότερο…
Την αισθάνομαι ως:
-ένα προσωπικό χρέος,
-μια εσωτερική υπόκλιση
στους προγόνους μας που βάδισαν:
-τον πικρό
-και δύσβατο δρόμο
της προσφυγιάς με το κεφάλι ψηλά και τα μάτια στραμμένα στο μέλλον.
Ήταν σαν να άκουσα τη φωνή των προγόνων μου να λένε: «Μίλα για εμάς. Μίλα για τις ρίζες. Μίλα για όσα δεν πρέπει να ξεχαστούν».Και αυτό γιατί η καταγωγή μου φέρει το αποτύπωμα της Ανατολικής Ρωμυλίας. Οι παππούδες μου ήρθαν από τη Μανδρίτσα, ένα χωριό επίσης ελληνικό, που μοιράστηκε την ίδια μοίρα με την Αγαθούπολη. Την ίδια θυσία και τον ίδιο ξεριζωμό. Έναν τόπο που έμεινε πίσω, χωρίς να πάψει ποτέ να ζει μέσα μας.Θυμάμαι τη γιαγιά μου να λέει ιστορίες για το πώς έφτασαν στον νέο τόπο, στο Ζαγκλιβέρι της Θεσσαλονίκης.Όχι με βαλίτσες…
Αλλά με κόμπο στον λαιμό και ένα εικονοστάσι τυλιγμένο σε μια ποδιά.Άλλοι κρατούσαν τα μωρά τους. Άλλοι ένα κερί. Άλλοι λίγη γη σε ένα μικρό σακουλάκι από τον τόπο που άφησαν.
Άλλοι κρατώντας τα κλειδιά των σπιτιών τους με την προσμονή ότι θα επέστρεφαν. Κι όταν τους ρωτούσαν «από πού είστε;», εκείνοι απαντούσαν με υπερηφάνεια. «Από την Μανδρίτσα! Από εκεί που δεν υπάρχει πια. Μα που για μας δεν έσβησε ποτέ».Γνωρίζω, λοιπόν, πολύ καλά τι σημαίνει να σου λείπει ένας τόπος που δεν τον έζησες, αλλά τον νιώθεις βαθιά οικείο. Και ξέρω πόσο δύσκολο είναι να χτίσεις μια νέα ζωή από το μηδέν, κρατώντας όμως μέσα στην ψυχή σου: -αναμνήσεις,
-τραγούδια,
-μνήμες
-και πίστη.
Σήμερα, καθώς τιμούμε την επέτειο και ιστορική διαδρομή ενός αιώνα:
-ζωής,
-πίστης,
-μόχθου,
-πόνου,
-απώλειας,
-προσμονής
-και ελπίδας,
τιμούμε το πνεύμα του Ελληνισμού που δεν παραδόθηκε. Στεκόμαστε μπροστά στην ιστορία που δεν γράφτηκε με μελάνι αλλά με:
-δάκρυα,
-αίμα
-και χώμα.Η Αγαθούπολη, η γενέτειρα των προγόνων σας, δεν ήταν απλώς ένα χωριό. Ήταν ένα κύτταρο του Ελληνισμού που παλλόταν για αιώνες.Από:
-τη Νεολιθική εποχή, μέχρι την Ιωνική αποίκιση και την ακμή της,
-από τη ρωμαϊκή εποχή ως τη βυζαντινή και την τουρκοκρατία,
η Αγαθούπολη άντεχε.Και τι δεν έζησε…
-Πόλεις να χάνονται και να ξαναχτίζονται…
-Ονόματα να αλλάζουν…
Όμως κοινή συνισταμένη ήταν ότι οι Έλληνες κρατούσαν την ταυτότητά τους ακόμα και όταν όλα γύρω τους άλλαζαν.Μέχρι που ήρθε η μεγάλη καταστροφή και ξαφνικά έγιναν ξένοι στην ίδια τους την πατρίδα…Η Συνθήκη του Βουκουρεστίου σφράγισε μια νέα πραγματικότητα…Όσοι Έλληνες παρέμειναν στην Αγαθούπολη βίωσαν:
-διωγμούς,
-λεηλασίες,
-βασανισμούς,
-απειλές.Το 1918 η μεγάλη πυρκαγιά ήταν μήνυμα εξόντωσης. Και το 1925 αποχώρησαν και οι τελευταίοι.Οι Αγαθουπολίτες έφτασαν εδώ. Στην Πιερία. Στη νέα τους πατρίδα.Με χέρια πληγωμένα, αλλά με καρδιά που δεν λύγισε.Και τι έκαναν;
Δεν μίσησαν, ούτε παραιτήθηκαν από τη ζωή.Έσπειραν τη γη,
την πότισαν,
την αγάπησαν!Έτσι, σήμερα έχουμε το προνόμιο να μιλούμε για εκείνους που κατάφεραν το ακατόρθωτο. Μέσα από:
-τα ερείπια
-και τη θλίψη,
να δημιουργήσουν ξανά:
-Να ριζώσουν! Και να προκόψουν!
Στη Νέα Αγαθούπολη οι δικοί σας πρόγονοι έφεραν μαζί τους ό,τι πολυτιμότερο είχαν, τις αξίες τους. Την οικογένεια,
-την εργατικότητα,
-την πίστη,
-τις παραδόσεις
-και την τιμή τους. Με αυτά τα χαρακτηριστικά θεμελίωσαν τη Νέα Αγαθούπολη, ενώνοντας τις επόμενες γενιές όχι μόνο με ιστορικά νήματα, αλλά με συναισθήματα που δεν ξεθωριάζουν!Και εδώ, με κόπο και ιδρώτα, άρχισαν από την αρχή!
Έστησαν τα σπιτικά τους,
-έχτισαν εκκλησίες
-και σχολεία. Έφεραν:
-τους χορούς τους,
-τα τραγούδια,
-τα έθιμα,
-το γλωσσικό τους ιδίωμα.Μετέτρεψαν τη μνήμη σε δύναμη.Δημιούργησαν μια νέα κοινότητα:
-ζωντανή,
-δραστήρια
-και πάνω από όλα υπερήφανη.Ένας αιώνας πέρασε από τότε. Κι όμως, οι μνήμες είναι παρούσες γιατί μια πατρίδα ξεχνιέται μόνο όταν λησμονιέται. Και εσείς δεν ξεχάσατε! Κρατήσατε και κρατήσαμε:
-τα τραγούδια,
-τις παραδόσεις,
-τα ονόματα των προγόνων μας. Τις εικόνες των χωριών που χάσαμε. Τις ιστορίες των παππούδων και των γιαγιάδων μας. Τους λόγους για τους οποίους υπάρχουμε.Γι’ αυτό σήμερα δεν μιλάμε μόνο για ιστορική μνήμη… Μιλάμε για:
-ηρωισμό,
-αντοχή,
-ελπίδα.Οι πρόγονοί μας δεν είναι απλώς μέρος του παρελθόντος μας. Είναι το φως που μας οδηγεί.
Είναι η υπενθύμιση ότι ακόμη και όταν χάνεις τα πάντα, μπορείς να ξανασταθείς στα πόδια σου, αρκεί να κρατήσεις μέσα σου ζωντανή την ταυτότητά σου.Να ξέρεις ποιος είσαι,
-από πού έρχεσαι
-και από πού κατάγεσαι!Υπό αυτό το πρίσμα, η σημερινή εκδήλωση δεν είναι μόνο ένας φόρος τιμής. Πάνω από όλα είναι η υπόσχεση ότι δεν θα αφήσουμε τις ρίζες μας να ξεχαστούν. Ότι θα συνεχίσουμε να μιλάμε γι’ αυτές τις πατρίδες.
Να τις τραγουδάμε και φυσικά να τις κληροδοτούμε στα παιδιά μας.
Γιατί πατρίδα δεν είναι μόνο ο τόπος!
Είναι:
-η μνήμη,
-οι άνθρωποι,
-η συνέχεια.Ο Καζαντζάκης έγραψε κάποτε: «Η πατρίδα δεν είναι όπου γεννήθηκες. Είναι όπου πονάς».Και οι πρόγονοι σας, όπως και οι δικοί μου, πόνεσαν για αυτές τις πατρίδες.Θυμάστε τι έλεγαν οι παππούδες μας όταν μιλούσαν για τον ξεριζωμό; «Δεν πονάει το κορμί, παιδάκι μου… Η ψυχή πονάει όταν δεν έχει τόπο να σταθεί».Μα εδώ, στη Νέα Αγαθούπολη, βρήκαν τόπο.
Και σήμερα εσείς στέκεστε όχι απλώς πάνω σε χώμα… Αλλά πάνω σε προσευχές.Έτσι, λοιπόν, η σημερινή ημέρα είναι πρωτίστως ημέρα ευθύνης.Είναι ένα προσκύνημα στη μνήμη.Μην αφήσετε ποτέ να σβήσει η φλόγα.
Όχι γιατί πρέπει. Αλλά γιατί τους το οφείλουμε.Στη γιαγιά που πείνασε…
-Στον παππού που καλλιέργησε πέτρες…
-Στη μάνα που έχασε το παιδί της στο ταξίδι του ξεριζωμού,
-στον πατέρα που ξανάχτισε το σπιτικό του με δύο πέτρες κι ένα σταυρό.Όσα:
-πρόσφεραν,
-αγάπησαν,
-πίστεψαν
είναι το μεγαλύτερο δώρο που μας έκαναν.
Συνοψίζοντας, ευχαριστώ από τα βάθη της καρδιάς μου:
-κάθε έναν
-και κάθε μια από εσάς
που με καλέσατε να συμμετάσχω σε αυτό το ιερό μνημόσυνο…Για εκείνους που δεν πρόλαβαν να γεράσουν.
Για εκείνους που συνέχισαν να μιλούν για την παλιά πατρίδα μέχρι τη στιγμή που έκλεισαν τα μάτια τους και η τελευταία επιθυμία τους πριν φύγουν από τη ζωή ήταν: «Όταν πας από κει, ρίξε ένα βλέμμα στο σπίτι μας…»Είναι χρέος μας να μη χαθεί η ιστορία αυτή στη σιωπή!
Αυτό το χρέος ολοκληρώνεται όταν οι επόμενες γενιές συνεχίσουν να πορεύονται με τις ίδιες αξίες:
-Την αξιοπρέπεια,
-την πίστη,
-την τιμή,
-την οικογένεια,
-την πατρίδα.Αφιερώνουμε τη σημερινή ημέρα σε εκείνους που δεν πρόλαβαν να γυρίσουν, αλλά φρόντισαν να ζήσουν οι γονείς μας και να γεννηθούμε εμείς. Και μέσα από εμάς, ζουν και εκείνοι σήμερα.Είναι ευθύνη μας να θυμόμαστε ότι το σήμερα χτίστηκε πάνω σε θυσίες!Το χώμα που πατάμε στο χωριό αυτό είναι ιερό γιατί αποτελεί πατρογονική παρακαταθήκη!
Ως εκ τούτου, λοιπόν, δεν τιμούμε μόνο μια ιστορική διαδρομή των προγόνων μας, αλλά τιμούμε την ίδια τη ζωή όπως την έζησαν εκείνοι:
-λιτή,
-δύσκολη,
-μα γεμάτη αλήθεια και ουσία. Τιμούμε:
-τη γλώσσα,
-το τραγούδι,
-το φαγητό,
-το βλέμμα,
-το ήθος,
-τον σταυρό στο μέτωπο,
-τη μαντήλα της γιαγιάς,
-το καμίνι της ψυχής τους που ακόμη καίει.Γιατί, η ταυτότητά μας δεν είναι μουσειακό είδος. Είναι ζωντανή. Και όσο υπάρχουν άνθρωποι:
-που γράφουν,
-που θυμούνται,
-που τραγουδούν,
-που κλαίνε για τα παλιά
-και ελπίζουν για τα καινούργια,
αυτή η ταυτότητα δεν πρόκειται ποτέ να σβήσει.Κλείνω με μια εικόνα. Ένα μικρό παιδί στο χωριό ακούει τον παππού του να μιλάει για την Αγαθούπολη. Δεν καταλαβαίνει όλες τις λέξεις, αλλά νιώθει. Σιωπά… Και κάτι μέσα του ριζώνει. Εκείνη τη στιγμή, γεννιέται ένας κρίκος ακόμη στην αλυσίδα της συνέχειας.Μια γέφυρα ανάμεσα σ’ εκείνους που «έφυγαν» και σ’ εμάς που μείναμε. Ανάμεσα στο «ήμασταν» και στο «είμαι». Ένας ψίθυρος από το παρελθόν που μας λέει: «μη μας ξεχάσετε».
Και η δική μας απάντηση, σήμερα, είναι καθαρή: δεν σας ξεχνάμε! Σας κουβαλάμε στις φλέβες μας.
Σας έχουμε μέσα μας.
Και με δράσεις όπως η σημερινή, σας επιστρέφουμε στη ζωή.Ας κρατήσει η μνήμη μας το χέρι της γιαγιάς και του παππού. Ας το περάσει στα παιδιά μας. Κι ας γίνει αυτή η μνήμη, προσευχή, τραγούδι και φως.
Γιατί όσο θυμόμαστε, αυτοί ζουν.
Και όσο ζουν, δεν χαθήκαμε ποτέ.Κλείνω με μια προτροπή.
Ας γίνει η σημερινή μέρα φλόγα.
-Να μας εμπνέει,
-να μας διδάσκει,
-να μας ενώνει.
Σας ευχαριστώ.
